Innovatie tbs-patientreis

Opdrachtgever: Dienst Justitiële Inrichtingen

Het Forensisch Psychiatrisch Centrum De Oostvaarderskliniek wilde graag de ‘reis’ van haar tbs-patiënten verbeteren. De hypothese was dat patiënten met name in de intramurale behandelfase te weinig structuur en houvast ervaren.
De uitdaging was: Hoe kunnen we zorgen voor een betere patiënt ervaring in de periode na de startfase van de tbs, zodanig dat dit bijdraagt aan een succesvolle behandeling (en een zo veilig mogelijke terugkeer in de maatschappij)?


Uitdaging

In de eerste fase lag de nadruk op het onderzoeken: hoe beleven patiënten de tbs-behandeling? Welke fases onderscheiden ze? Welke behoeftes en uitdagingen hebben ze per fase? Waar zitten verbeterkansen?
Door middel van diepte-interviews met patiënten, medewerkers van alle verschillende disciplines binnen de tbs-kliniek en een check van de inzichten op twee leefgroepen (grotere groep patiënten) bracht ik de huidige patiëntreis in kaart inclusief verbeterkansen.

In de tweede fase lag de nadruk op ontwerpen. In een ontwerpsessie met medewerkers van verschillende disciplines bedachten we eerste ideeën voor de belangrijkste verbeterkansen. Van vier ideeën (bestaande en nieuwe) maakten we prototypes die we voorlegden aan patiënten en medewerkers of als pilot inzetten op de leefgroep, om feedback te krijgen en te verbeteren.

Aanpak

Eén van de resultaten: in de patiëntreis viel op hoe heftig de opnamefase kan zijn voor nieuwe patiënten door de grote onzekerheid die ze ervaren, o.a. door het gebrek aan informatie en duidelijkheid over tbs. We maakten en testen een welkomstkit voor nieuwe patiënten en leerden veel over wat de meest belangrijke informatie is voor tbs-patenten. Ook leerden we dat de juiste persoonlijke items ervoor zorgen dat de patiënt zich echt gezien voelt, als mens. En dat een goede start het halve werk is: een geïnformeerde patiënt is een meer gemotiveerde patiënt, wat bijdraagt aan een succesvollere behandeling.

Naast ideeën tastbaar en daarmee bespreekbaar maken, is de belangrijkste impact van dit project dat patiënten en medewerkers zich betrokken en gehoord voelen. Waar normaal gesproken (met de beste bedoelingen) vooral veel over patiënten werd gesproken is het OVK zich er nu bewust van dat patiënten betrekken bijdraagt aan hun motivatie en het verkleinen van het wij-zij gevoel. 

Tot slot maakte ik een Handleiding Onderzoekend Ontwerpen, waarmee collega’s ook na dit project aan de slag kunnen met innovatie binnen de kliniek.

Impact